آشنایی با ابزار و وسایل رفوگری - بخش اول
در این حرفه وسایل و ابزاری که مورد استفاده قرار می گیرد، تقریباً همان نتیجه وسایل بافت قالی را به ما می دهد، و رفوگر با استفاده از این وسایل فرش را مرمت و احیا می کند.در اینجا به ذکر تعدادی از آنها می پردازیم:
شانه یادفتین (تصویر 1): شانه رفوگری در مقایسه با شانه بافت، دارای دندانه و تیغه های کمتری بوده و همان عمل مرتب کردن و کوبیدن گره های هر رج را به عهده دارد. به هنگام کاربرد این وسیله بایستی به کم استقامت بودن تارها توجه داشت.
قلاب (تصویر 2): از این ابزار برای کشیدن نخ خامه از میان تارها بهره می گیرند و یا آنکه جهت قراردادن نخ خامه در میان تارها که با عمل فشار توام است، استفاده می شود. شکل کلی آنها شبیه درفش کفشدوزی است. قلاب انواع مختلفی دارد که مهمترین آنها عبارتست از:
قلاب پشت: وسیله ای است که از یک میله نازک به قطر یک میلی متر (و یا بیشتر) و طول 8-7 سانتی متر و یک دسته چوبی مدور تشکیل شده و زائده نوک آن طوری است که می توان با آن نخ خامه را در محل مورد نظر قرار داده و به اصطلاح در میان تارها کاشت.
قالیشویی توحید , قالیشویی در سعادت آباد
قلاب خواو مشهدي «قلاب خواب»: که زائده کوچک و ظریف نوک آن طوری است که می تواند نخ خامه را از میان تارها به طرف روی فرش بکشد. کاربرد قلاب بطور کلی جهت ایجاد گره u از پشت فرش و یا تعویض گره ها و نقشها و تمیز کاری پشت فرش پس از ئیندرمه می باشد.
چاقو : چاقوهای مورد استفاده درکاررفو انواع مختلفی دارد، هر کدام جهت کاری مورد استفاده قرار می گیرند:
چاقو «کارد بی نوک» (تصویر 3): این چاقو شکل دگرگون شده چاقوی بافت است و مخصوص قالی های گره ترکی می باشد. نام عامیانه آن که در بازارفرش تبریز رایج است «کارد بی نوک» می باشد، قسمت تیز این چاقو که در بافت مورد استفاده است در رفو کند و نابرنده است. لازم به ذکر است که این تنها وسیله ای است که در رفوگری کاربرد آن همراه یک کوبه میسر است، کوبه لوله ای فلزی است به طول حداقل 25 سانتی متر که یک سر آن بوسیله یک تکه شیلنگ به طول ده سانتی متر پوشیده شده است. تا هنگام کوبیدن صدای زیادی ایجاد نکند. کاربرد این وسیله بیشتر در روش دفه کاری می باشد و نیز به هنگام بافت در مرحله رفو از آن جهت ایجاد فاصله بین و یا تنظیم رج ها استفاده می کنند.
تعریف رفو و دلایل نیاز آن
گر چه در فرهنگ معین "رفو" به معنی "دوخت پارگی ها و سوراخها به نوعی که به سهولت معلوم نشود" آمده و در فرهنگ فارسی عمید نیز رفو، "دوختن پارگی و سوراخ بطوریکه رد آن به آسانی معلوم نشود" معنی شده است، اما از لحاظ فنی و در هنر قالیبافی، تعمیر و ترمیم استادانه بخش های آسیب دیده قالی به گونه ای که به راحتی قابل تشخیص نباشد را رفوگری می دانیم.
فرش همواره به دلایل مختلف از جمله فرسایش، مجاورت با مواد شیمیایی، ضربه، آتش و . همواره در معرض آسیب قرار دارد و همین امر باعث شده کار رفو و رفو گری در جهت ترمیم استادانه بخش های آسیب دیده از اهمیت زیادی برخوردار شود.
همچنین عیوب دیگری حین تولید فرش بوجود می آیند که اکثراً حاکی از عدم دقت و یا سهل انگاری در كاربرد و استفاده از مواد اولیه مصرفی غیر مرغوب و رعایت نکردن اصول بافت صحیح می باشد. از جمله عیوب شایع در این مورد، عیب ابعاد فرش می باشد. بعد از تولید فرش باز هم امکان بروز آسیب وجود دارد، که به نحوه نگهداری و استفاده صحیح از فرش برمی گردد. به عنوان مثال جنس فرش خود عاملی ست که باعث جذب بعضی ات آسیب رسان به فرش می شود. آسیبهایی که بر فرش وارد می شوند بر دو نوع می باشند که شناسایی آنها اهمیت بسیاری در رفو و مرمت فرش دارد. این موارد را آسیب های کلی و آسیب های جزئی تشکیل می دهند.
قالیشویی توحید , قالیشویی در شهرک غرب
آسیب های کلی اکثراً نیازمند صرف وقت و هزینه بسیاری هستند وممکن است در مواردی از برطرف کردن این گونه عیوب صرف نظر کنند، که بیشتر در مورد فرشهایی صادق است که از ارزش هنری و قدمت کمتری بهره مند هستند.
معمولاً رفوگران آسیب هایی را جزئی می نامند که نیازمند ترمیم و تعویض تمام عناصر اصلی و شالوده فرش نباشد، در برخی موارد ممکن است اصلاح و ترمیم یک آسیب جزئی وقت و دقت بیشتری نسبت به یک رفوی کامل را طلب کند، اما در کل هزینه و مواد کمتری راصرف میکند.
قبل از امضای فاکتور و صورتحساب آن را بدقت مطالعه کنید
براساس رسم قدیمی ما ایرانی ها، فرش دستباف جزو سرمایه زندگی محسوب می شود؛ بنابراین قبل از تحویل دادن این سرمایه به دست ماموران حمل و نقل قالیشویی مجازی که انتخاب کرده اید بدقت فاکتور یا قرارداد ارائه شده را مطالعه کنید و هرگز خجالت نکشید و از کارمند قالیشویی درباره آن بپرسید یا این که اگر قانع نشدید با دفتر قالیشویی تماس بگیرید و در نهایت باز هم می توانید از نظر کارشناسی اتحادیه استفاده کنید به هر حال اصلا عجله نکنید و کاملا خونسرد و با دقت هم فرشتان را تحویل بدهید و هم تحویل بگیرید.
قالیشویی توحید , قالیشویی در ستارخان
گفتنی است، از آنجا که معمولا فرش های دستباف ارزش مادی زیادی دارند برخی قالیشویان اقدام به افزودن بندی به قرارداد کرده اند که در آن نوشته شده «هر گونه خسارت احتمالی به عهده مشتری است».
هرگز این بند را نپذیرید، چون از قالیشویان مجاز استفاده می کنید و اتحادیه نسبت به ارائه خدمات آنها تعهد دارد، پس در صورت وجود چنین بندی در قرارداد، قبل از امضای آن با اتحادیه تماس بگیرید و موضوع را با کارشناسان اتحادیه در میان بگذارید تا پاسخی قابل قبول بگیرید و پس از آن دست به قلم شوید. علاوه بر این تلاش کنید قالیشویی ای را انتخاب کنید که در قبال دریافت وجه اضافی، فرش های شما را بیمه کرده باشد و در صورت ایراد خسارت بیمه خسارت شما را بپردازد.
همچنین به یاد داشته باشید رسید قالیشویی تنها سند نزد شماست، بنابراین تمام اطلاعات مندرج در آن را کاملا چک کنید و با کارت یا مشخصات قالیشویی مطابقت دهید و هرگز رسید بدون امضا یا مهر واحد قالیشویی مجازی را که انتخاب کرده اید، قبول نکنید و در آخرین مرحله ترجیحا مشخصات مسئول تحویل گیرنده فرش و البته شماره اتومبیلش را پشت برگه فاکتور بنویسید.
قالیشویی مجاز یا غیرمجاز
حال مهم ترین سوال درباره خدمات قالیشویی پس از تعیین قیمت آن این است که فرش هایمان را بخصوص اگر گران قیمت و نفیس هم باشند، به چه کسی می سپاریم، اما نگران نباشید زیرا این پرسش، پاسخی مشخص و منطقی دارد.
کافی است وقتی به آگهی قالیشویان در رومه ها نگاه می کنید یا با پرس و جوهای فامیلی یکی از قالیشویی های شهر محل اقامت خودتان را انتخاب می کنید، کمی حوصله بخرج دهید و قبل از دادن آدرس برای بردن فرش هایتان، به اتحادیه قالیشویان شهرستان تلفن بزنید یا به وب سایت رسمی آن اتحادیه مراجعه کنید.
قالیشویی توحید , قالیشویی در صادقیه
اگر نام قالیشویی مورد نظر خودتان را بین فهرست اسامی قالیشویان مجاز و مورد تائید اتحادیه دیدید، 50 درصد کار انجام شده و بقیه به دقت شما بستگی دارد، اما اگر نام قالیشویی مورد نظر را در بین فهرست مجاز ها ندیدید کلا از خیر امتیازات آگهی یا تعریف بستگان گذشته و دوباره جست وجو کنید تا گزینه مجاز و مناسبی بیابید.
شستشوی فرشها سنتی یا صنعتی؛ مساله این است؟
پیش از هر چیز باید بدانید، به طور کلی شستن زیاد فرش، بخصوص آنها که تار و پود خاطره در دل دارند و با انگشتان هنرمندان بافته شده اند اصلا کار عاقلانه ای نیست و می توان با روش های دیگری پاکیزگی را به منزل آورد. به عنوان مثال با استفاده از جاروبرقی می توانید کاملا غبار و خاک داخل تار و پود فرش را بگیرید و سپس با استفاده از شامپوهای مخصوص فرش، درخشندگی دوباره ای به فرش های منزل خود بدهید، اما اگر به هر حال، زمان شست وشوی اساسی فرش ها فرارسیده، معمولا گزینه قالیشویی فرشها در قالیشویی مقابل ماست.
قالیشویی توحید , قالیشویی در شهرک غرب
آن هم به دلیل این که یا وقت نداریم یا فضای کار در اختیارمان نیست، ولی بدانید در صورت داشتن امکانات و رعایت برخی نکات ازجمله استفاده از مواد شوینده مناسب یا نحوه آبگیری صحیح بد نیست خودتان آستین بالا بزنید و خاطرات گذشته را زنده کنید، اما در غیر این صورت با استفاده از قالیشویی های مجاز که نحوه کار آنها توسط اتحادیه صنف قالیشویان تائید شده است از خدمات آنها کمک بگیرید.
شاید هنوز دوران کودکی را به خاطر داشته باشید که اواخر اسفند گرچه فصل امتحانات بود و هنوز کمی از ته مانده سرمای زمستان دست و پاهایمان را سوزن سوزن می‌کرد، اما به شوق آب‌بازی پاچه‌های شلوارمان را بالا می‌زدیم و کاسه به دست به جان قالی خیسی که کف حیاط پهن شده بود، می‌افتادیم.
آن روزها دیدن قالی های رنگارنگی که از پشت بام منازل آویزان شده بودند، خبر از رسیدن بهار و فصل خانه تکانی می داد. یاد باد آن روزگاران یاد باد!
اما امروز دیگر خبری از آن حال و هوا نیست، بلکه تمام این حس به چند برگ نیازمندی های رومه تبدیل شده است و به جای دیدن قالی های رنگارنگ آویزان از پشت بام، صدای آیفون تصویری را می شنویم و وانتی پر از قالی را می بینیم که منتظر ایستاده است.
آن حس زیبای کودکی جای خود را به یکی از الزامات زندگی ماشینی داده است: قالیشویی های صنعتی. خدماتی که بسیاری از خانواده های شهرنشین از اوایل اسفند تا فرا رسیدن سال جدید خواه ناخواه از آن استفاده می کنند.
قالیشویی توحید , قالیشویی در گیشا
اکنون نیز دوباره زمان استفاده از آن خدمات، همراه با نگرانی هایش فرارسیده است. کدام قالیشویی برای شستشوی فرشها قابل اعتماد است؟ به کدام قالیشویی می توان اعتماد کرد که فرش ها را بخصوص اگر دستباف و گران قیمت هم باشند، خراب نکند؟ برای شستن قالی هایمان چقدر باید هزینه کنیم؟ این گزارش در فصل پررونق قالیشویان تلاش می کند کمکتان کند.
نخ پنبه به خاطر ويژگي عدم تغير شكل يافتگي و مقاومت از پشم بهتر است و در بافت قالي به عنوان چله و ساختار پايه‌اي مناسب است. تار و پودهايي كه از جنس پنبه هستند از يك طرف ساختار مقاوم‌تري را ايجاد مي‌كنند و از طرف ديگر مي‌توان بافتي منظم و پيوسته را ايجاد كرد، چون وزن نهايي كار را بهتر تحمل مي‌كنند بدون اين كه افتادگي يا جاافتادگي بر روي آنها ديده شود كه در مقايسه با قالي‌هاي پشمي امتياز نخ پنبه محسوب مي‌شود. نخ پنبه كه به صورت رشته‌هاي نازكي از دانه‌هاي آيبيس كوس گسي پيوم Hybsiscus gossy pium به وجود مي‌آيدف در بافته‌هاي خانوادگي با كارگاه‌هاي كوچك استفاده نمي‌شود، زيرا اليافي بسيار كوتاه و زبر دارد كه برش زدن و ريسيدن آن از پشم دشوارتر است؛ در گذشته از نخ پنبه در قالي‌هاي خاص و گران‌قيمت استفاده مي‌شد. از قرن نوزدهم استفاده از روش‌هاي ريسندگي با دستگاه عموميت پيدا كرد، به ويچه در ميان كساني كه به بازارهاي شهري دسترسي داشتند كه در آن بازارها نخ‌پنبه به وفور يافت مي‌شد. در ابتدا نخ‌پنبه وارد مي‌شد. به ويژه از هند به خاطر عملكرد شركت‌هاي تجاري كه از سال 1860 فعال بودند و بعدها از سال 1890 نخ‌پنبه ريسيده شده با دستگاه در چين به فراواني توليد شد. به ويژه در كارگاه‌هاي جديد تأسيس شده در شانگهاي و بعد از چند دهه اين كارگاه‌هاي ريسندگي با دستگاه در سرتاسر شرق گسترده شدند و شيوه‌ي ريسندگي سنتي به طور كامل كنار گذاشته شد.
بيشتر نخ‌پنبه‌ي استفاده شده در شرق در هند توليد مي‌شود. هرودوت (106، III) شرح مي‌دهد كه هندي‌ها، بافته‌هايي به دست آمده از آريون اپو سيلو (erion apo xyiu) يعني پشم درختي را مي‌پوشند؛ كاشت پنبه از هند به كشورهاي همجوارش نيز راه يافت و در چين، جنوب شرقي آسيا و همچنين ايران رواج پيدا كرد و ماركوپولو از آن در نوشته‌هاي خود در سفرنامه نام برده است. نخ‌پنبه‌ي ريسيده شده با دست به صورت يك رشته‌ي كم قطر مقاوم، زبر و تيره است كه از كمتر از پنج رشته‌ي اوليه‌ي به هم پيچيده تشكيل شده است. اليافي كه در طبيعت به صورت گلوله‌اي هستند كه دانه پنبه را دربرمي‌گيرد، يعني به صورت رشته‌هيا تك ياخته‌اي بوده كه از طويل شدن سلول‌هاي گياهي به وجود آمده‌اند. اين الياف در زير ميكروسكوپ به صورت رشته‌هاي ظريف به شكل روبان‌هاي توخالي هستند.
در ريسندگي با دستگاه كمتر از ده رشته‌ي اوليه پيچيده مي‌شوند. بنابراين آناليز دقيق تركيبات الياف پنبه‌اي بسيار ساده است و شناسايي اين مسأله كه آيا فرآيند ريسندگي دستي يا با دستگاه بر روي الياف انجام شده است و نيز در اغلب موارد اطلاعاتي راجع به زمان بافت قالي نيز ارائه مي‌كند. اگر براي چله‌ي قالي از نخ پنبه استفاده شود به ندرت ممكن است از همان در بافت نيز استفاده شود كه اين موضوع هم به خاطر تيرگي طبيعي و هم به اين علت است كه درخشش پشم ترجيح داده مي‌شود و هم به اين علت كه نخ‌پنبه كش‌ساني كم‌تري از پشم دارد. از طرف ديگر براي رنگ كردن آن فرآيندهاي مختلف و پيچيده‌تري بايد صورت گيرد، برخلاف پشم و رنگ‌رزي آن به شيوه‌ي سنتي دشوار است.
قالیشویی توحید قالیشویی در ستارخان
ارائه دهنده خدمات قالیشویی و رفوگری فرش در تهران
معمولاً براي پرز از نخ پنبه استفاده مي‌شود. به ويژه زماني كه در بخش‌هايي نياز به رنگ سفيد باشد؛ بنابراين از آن در رنگ طبيعي خود استفاده مي‌كنند كه بسيار براق‌تر و روشن‌تر از پشم است. معمولاً استفاده از نخ پنبه در قالي‌هاي تركمنستان و هند بسيار رايج است. اخيراً در بافت برخي قالي‌هاي ترك از نوع تجاري، از نوعي نخ پنبه استفاده مي‌شود؛ اين الياف نخ پنبه تحت تأثير مواد شيميايي قرار گرف…
مطالب مرتبط :
دفاتر قالیشویی توحید در سطح شهر تهران
قالیشویی توحید با داشتن نمایندگی در محلات و مناطق مختلف تهران بزرگ و به ویژه غرب و شمال تهران به مشتریان این امکان را داده که در اسرع وقت بتوانند فرش خود را تحویل داده و در کمترین زمان و با کیفیت مناسب آن را تحویل بگیرند…
قالیشویی توحید , قالیشویی در بلوار فردوس
اگر به دنبال یک قالیشویی مجهز هستید که فرش های دستباف و گران قیمت خود را با خیالی آسوده و با کیفیت عالی به آن بسپارید قالیشویی توحید یکی از بهترین قالیشویی ها در تهران می باشد که تمامی خدمات خود را به صورت تضمینی انجام می دهد.
مطالب مرتبط :
براي بافت قالي‌ها پشم‌هاي ريسيده شده با دست به نسبت پشم‌هايي كه با دستگاه ريسيده شده كيفيت بهتري دارند: بي‌نظمي‌هاي طبيعي كه ممكن است در جريان پيچش الياف رخ دهد و ناپيوستگي در قطر الياف كه موجب فشردگي پرزها مي‌شود، در برخي جاها فشردگي كمتر باعث مي‌شود كه الياف پشمي بعد از گره زدن باز شوند كه بافندگاه به آن شكافتن گره مي‌گويند. ريسيدن الياف به شيوه‌ي دستي، هنوز هم امروزه بسيار رايج است؛ در مناطق روستايي، كه پرورش گوسفند يك فعاليت معمولي در كنار كشاورزي است و يا در ميان عشاير دامداري فعاليتي‌ست كه بر عهده‌ي ن مسن يا بسيار جوان نهاده شده، زيرا يك فعاليت بسيار ساده است كه وقت‌گير هم نيست. مي‌توان آمار جديدي را به اطلاعاتي پيرامون روش‌هاي ريسيدن دستي افزود كه بيانگر تعدادز ياد ريسنده‌هاست. براي ريسيدن الياف از دوك افتاده و خشك شده استفاده مي‌كردند كه تزئينات مختلفي داشتند و از مواد مختلفي ساخته شده بودند (معمولاً از چوب يا فلز بودند كه يك چرخ يا يك وزنه هم داشتند) و با يك حركت ساده مكانيكي چرخ را مي‌چرخاندند و پشم هم به دور آن پيچيده مي‌شد.
اگر دوك در جهت عقربه‌هاي ساعت حركت كند، الياف به صورت z قرار مي‌گيرند و در ساير موارد به شكل s و جهت پيچش نيز با توجه به بخش مركزي اين حروف تغيير مي‌كند. همچنين جهت ريسيدن الياف براي تعيين خاستگاه قالي اهميت بسياري دارد. در برخي مناطق افريقايي شمالي، بيشتر الياف به شكل s ريسيده مي‌شوند. براي به دست آوردن الياف پشمي محكم‌تر چندين رشته را در جهات متفاوت مي‌تابانند. تركيب رشته‌ها يكي از اطلاعات تكنيكي مفيد براي مطالعه و درك قالي است. معمولاً به صورت حروف مخفف Z2S نشان داده مي‌شود كه يك يك بخش شامل دو رشته به شكل Z است كه به همراه S پيچيده شده است.
بهترین قالیشویی تهران کارخانه قالیشویی و رفوگری توحید
قالیشویی توحید , قالیشویی در صادقیه
در شرق، موارد ديگري نيز وجود دارد كه بسيار كهن هستند و در توليد و تجارت كاربرد دارند. به عنوان نمونه، در شهرهاي ايران، قالي‌هاي نه لا و شش لا بافته مي‌شود كه شش لا بسيار ظريف و كران‌بهاست. قالي‌هاي نه لا داراي تاري متشكل از نه رشته است به شكل S كه به صورت سه تا سه تا قرار گرفته‌اند و رد مجموع به شكل رشته‌هاي Z شكل پيچيده شده‌اند. در قالي‌هاي شش لا، تار شامل شش رشته به هم پيچيده شده است كه به صورت سه تا سه تا به شككل S و در مجموعه به شكل Z پيچيده شده‌اند. هر جزء از چله‌ي قالي از ماده‌اي مناسب تشكيل شده است؛ تار بايد محكم و ضخيم باشد و بنابراين از پشم گوسفند با الياف دراز استفاده مي‌شود كه اغلب با موي بز تركيب شده و محكم پيچيده مي‌شود.
پيچش بسيار رايج الياف براي تارها به صورت Z2S است و براي پود كه نبايد بسيار محكم باشد تا قالي زبر نشود اغلب از الياف انعطاف‌پذيرتر استفاده مي‌كنند. تركيب به كار رفته براي پشم‌هاي مخصوص بافت نيز متفاوت است كه اين الياف بايد قابليت اين را داشته باشند كه به هنگام برش به نرمي باز شوند؛ در اين حالت از الياف پشمي نرمي استفاده مي‌شود كه كم پيچيده شده‌اند و بنابراين پرز قالي حالت كش‌ساني مخمل را پيدا مي‌كند. تمام قالي‌ها با تار و پود پشمي بافته نمي‌شوند. اين ساختار بيشتر در قالي‌هاي قديمي و توليدات عشايري رواج داشته كه آنها از الياف ديگري استفاده نمي‌كرده‌اند. در شهرها و روستاها، ساختار قالي معمولاً از نخ پنبه است.
قالیشویی توحید بهترین قالیشویی در تهران
مطالب مرتبط :
درباره این سایت